فلزات گرانبها از جمله طلا و نقره از دیرباز علاوه بر مصارف صنعتی به دلیل درخشندگی و مقاومت بالا در برابر اکسید شدن مورد توجه افراد به ویژه بانوان بوده است. از دیرباز بانوان از طلا و نقره جهت آرایش خویش در مراسم گوناگون استفاده می کرده اند.
با توسعه صنایع مختلف و افزایش جمعیت میزان عرضه و تقاضای این فلزات از حالت تعادل خارج شد و نتیجتا افزایش قیمت و کاهش شدید عرضه را شاهد بودیم.
از طرفی با افزایش جمعیت میزان تقاضا برای زیورآلات به شدت افزایش یافت و با توجه به عدم توازن عرضه و تقاضا جایگزین هایی برای زیورآلات طلا و نقره معرفی شد که هم از نظر قیمت و هم از نظر دوام بسیار پایین تر از فلزات گرانبها بودند.
جایگزین های اولیه از نظر نوع مواد و زیبایی ظاهر در جایگاه بالایی قرار نداشتند. اما با پیشرفت تکنولوژی در امر برش، حک و آبکاری، زیورآلات بدلی کم کم قابلیت رقابت با زیورآلات اصلی را از نظر ظاهر و دوام را پیدا کردند.
با گذشت زمان سازندگان زیورالات بدلی پی بردند که موادی همچون استیل، تنگستن و تیتانیوم هم از لحاظ مقاومت در مقابل زنگ زدگی مناسبند هم از نظر شکل ظاهر و خواص تراش و انعطاف پذیری، از این رو مواد اولیه وارد صنعت تولید بدلیجات شدند.
بدلیجات ساخته شده از استیل ضد زنگ از نظر دوام و ظاهر بسیار پذیرفته شده می باشد.
به خاطر تعدد سلیقه، تولید کنندگان زیورآلات بدلی به سمت استفاده از آبکاری های مختلف کشیده شدند. در این مقاله قصد بر معرفی انواع آبکاری بر روی استیل ضد زنگ را داریم.
آبکاری نیکل:
آبکاری نیکل یکی از بهترین ابکاری های استیل ضد زنگ می باشد که از نظر مقاومت در برابر زنگ زدگی بسیار مناسب است. آبکاری نیکل یکی از آبکاری های نیمه قیمتی می باشد.
این نوع آبکاری مناسب بدلیجات می باشد، زیرا با سایش لایه بیرونی به راحتی پاک نمی شود.
آبکاری کروم:
این روش از نظر جلا بسیار عالی می باشد اما از نظر ثبات رنگ جایگاه پایین تری نسبت به نیکل دارد. این نوع آبکاری مناسب قطعاتی است که دچار سایش و تماس سطحی نمی شوند.
آبکار ی برنج:
آبکاری برنج به صورت مستقیم بر روی استیل ضد زنگ میسز نیست، برای این منظور می بایست ابتدا استیل به وسیله نیکل آبکاری شود و سپس ابکاری برنج گردد. این روش مناسب قطعات متحرک و در معرض رطوبت بالاست.
آبکاری استیل ضد زنگ با طلا:
این روش ابکاری مناسب ترین گزینه برای استفاده از استیل در بدلیجات می باشد. زیرا جلا، زیبایی و ماندگاری طلا بسیار عالی و بی نظیر است.
آبکاری استیل با طلا به چند روش انجام می پذیرد که از نطر هزینه تا 3 برابر تفاوت دارند، زیرا ماندگاری و میزان طلای ابکاری شده متفاوت است. از طرفی میزان شفافیت و درخشش طلا نیز متغیر است.
1- بهترین رروش برای آبکاری طلا بر روی استیل روش الکترولیزی است که این روش می بایست بر روی استیل 316 انجام بگیرد و از طرفی میزان طلای انتقالی بسیار بالا می باشد. در این روش استیل می بایست ابتدا آبکاری نیکل شود و سپس آبکاری طلا گردد تا نتیجه ی درخشانی داشته باشد.
2- روش حرارت دهی استیل و سایش و آبکار شیمیایی به واسطه یک فلز کاهنده، این روش از روش های ارزان آبکاری است زیرا میزان طلای روکش بسیار کمتر از روش الکترولیز است، این روش از نظر شکل ظاهری مشابه به روش الکترولیز است اما از نظر دوام و ثبات رنگ بسیار ناپایدار است.
3- روش اسیدکاری: این روش از ابتدایی ترین روش های آبکاری طلا بر روی استیل است دراین روش سطح استیل اسیدشویی شده و از طرفی نیترات طلا دراسید هیدروکلریک ریخته می شود و استیل ضد زنگ با جریان برق داخل مخلوط اسید و نیترات نقره رفته و پس از مدتی خارج می شود. این روش از نظر شکل ظاهری ضعیف و از نظر دوام بسیار ناپایدار است.
در آبکاری استیل با طلا، میزان عیار طلا تاثیر مستقیم بر روی درخشش و ثبات رنگ دارد.
از طرفی استفاده از استیل 316 در بدلیجات با کیفیت بسیار بالا عاملی برای ثبات رنگ است و تعداد محدودی تولیدکننده در حال حاضر از استیل 316 استفاده می کنند و غالبا تولیدکنندگان از استیل 304 استفاده می کنند.
محصولات تولیدی استیل 304 تا 50% ارزان تر از محصولات مشابه با استیل 316 می باشد و نوع آبکاری خود نیز تا 100 % تفاوت قیمت را ایجاد می کند.